13 november 2019
Financiën op orde deel 2: wat doen we er aan.
Speerpunt in ons verkiezingsprogramma en het raadsbreed programma is gezonde financiën. Toch moet de gemeente Utrechtse Heuvelrug alweer bezuinigen en gaat de OZB fors omhoog. Dat zagen we in 2012 en 2015 ook. Is er dan niets veranderd? In een vierluik over financiën op orde gaan we daarop in.
- Waar staan we nu en waar komen we vandaan.
- Wat deden we er aan en wat gaan we er aan doen.
- Het verhaal achter de cijfers.
- Schuld en investeren: wat is wijsheid.
Onderstaand een overzicht van de bezuinigingen en belastingverhogingen sinds 2015, de voorlaatste keer met een forse OZB-verhoging en het eerste jaar in tijden met een positief resultaat (evenals in 2016). *
2015
De volgende bezuinigingen zijn in 2015 gerealiseerd.
| Communicatie | 135.000 |
| Handhaving | 100.000 |
| Precario | 638.000 |
| Cultuur | 65.000 |
| Beleid maatschappelijke ontwikkeling | 570.000 |
| Consultatiebureaus (huisvesting) | 12.000 |
| Huisvesting onderwijs | -102.770 |
| Martkegelden, toeristen- en forensenbelasting | 265.635 |
| Sport | 20.000 |
| Verkeer en vervoer | 16.000 |
| Investeringen wegen en groen | 501.325 |
| Advieskosten en organisatiekosten | 2.079.711 |
| Overige bezuinigingen | 265.000 |
| 4.564.901 |
Daarnaast is in 2015 de OZB met 10% (€1.000.000) verhoogd.
2016
In 2016 zijn geen extra bezuinigingen en belastingverhogingen gedaan omdat de bezuinigingen uit 2015 nog volop hun effect krijgen.
2017
In 2017 zijn de volgende bezuinigingen doorgevoerd:
| Kwijtscheldingen | 330.000 |
| Realistisch ramen WMO | 400.000 |
| Verbetern dienstverlening | 20.000 |
| Huisvesting nieuwkomers | 200.000 |
| 950.000 |
2018
In 2018 is er extra bezuinigd:
| 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | |
| Bijdrage Centrum Opvang Asielzoekers | 79.000 | 79.000 | 79.000 | 79.000 |
| Minder gebruiken van regelingen | 100.000 | 100.000 | 100.000 | 100.000 |
| Wonen | 100.000 | 0 | 0 | 0 |
| Energie maatwerk advies | 30.000 | 30.000 | 30.000 | 30.000 |
| Minder investeringen | 0 | 100.000 | 125.000 | 175.000 |
| Minder inflatie (budget gelijk ipv inflatiecorrectie) | 65.000 | 65.000 | 65.000 | 65.000 |
| Leges capaciteit | 300.000 | 300.000 | 300.000 | 300.000 |
| BTW in rioolheffing (kosten toerekenen) | 0 | 500.000 | 500.000 | 500.000 |
| 674.000 | 1.174.000 | 1.199.000 | 1.249.000 |
2019
In 2019 zijn de volgende bezuinigingen begroot:
| 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | |
| Optimaliseren dienstverlening | 0 | -18.000 | 21.000 | 39.000 |
| Meer digitaal werken | -20.000 | 14.000 | 14.000 | 14.000 |
| Aanpassen beleid telefonie | 0 | 100.000 | 100.000 | 100.000 |
| Externe subsidies benutten | -10.000 | 0 | 0 | 0 |
| Aanpassing wachtgeld wethouders | 150.000 | 150.000 | 150.000 | 150.000 |
| Innovaties sociaal domein | 100.000 | 100.000 | 250.000 | 500.000 |
| Tarief toeristenbelasting verhogen | 250.000 | 250.000 | 250.000 | 250.000 |
| Verminderen sportbudgetten | 0 | 100.000 | 100.000 | 100.000 |
| Verkoop kunstcollectie | 45.000 | |||
| Storting in reserve sociaal domein | 0 | 0 | -150.000 | -400.000 |
| Lagere huisvestingslasten brandweer | 80.000 | 80.000 | 80.000 | 80.000 |
| Herijking welzijn | 0 | 50.000 | 50.000 | 50.000 |
| Minder kosten leges | 40.000 | 40.000 | 40.000 | 40.000 |
| Programma economische ontwikkelingen | 70.000 | |||
| Werken voor UH | 100.000 | |||
| Korting organisatiekosten | 100.000 | 100.000 | 100.000 | 100.000 |
| 905.000 | 966.000 | 1.005.000 | 1.023.000 |
2020
Voor 2020 wordt een OZB verhoging voorgesteld met 12,0%. zVoor 2020 zijn de volgende bezuinigingen vastgesteld bij de kadernota:
| 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | |
| Bijdrage nationaal park UH | 0 | 16.000 | 27.000 | 27.000 |
| Stuurgroep Kromme Rijn | 0 | 13.000 | 13.000 | 13.000 |
| Regionaal Bureau Toerisme | 0 | 0 | 13.000 | 26.000 |
| Dorpsgericht werken | 75.000 | 150.000 | 150.000 | 150.000 |
| Subsidies dorpsgericht werken en cultuur | 55.000 | 115.000 | 115.000 | 115.000 |
| Werk en inkomen (max. mogelijk) | 50.000 | 50.000 | 50.000 | 50.000 |
| Onderwijs | 20.000 | 40.000 | 40.000 | 40.000 |
| Programma economische ontwikkeling | 72.000 | 72.000 | 72.000 | 72.000 |
| Recreatie en toerisme subsidies incl. projectbudget | 16.000 | 16.000 | 16.000 | 16.000 |
| Kwaliteit openbaar groen | 8.000 | 8.000 | 8.000 | 8.000 |
| Onderhoud begraafplaatsen | 3.000 | 3.000 | 3.000 | 3.000 |
| Gemeentetuin | -5.000 | 5.000 | 5.000 | |
| Minder CO2 uitstoot | 25.000 | 25.000 | 25.000 | |
| VTA waardevolle bomen | 8.000 | 8.000 | 8.000 | 8.000 |
| Rampenbestrijding | 12.000 | 12.000 | 12.000 | 12.000 |
| Bode midner | 7.000 | 7.000 | 7.000 | 7.000 |
| Horeca budget bodes | 20.000 | 20.000 | 20.000 | 20.000 |
| Uitstellen GOV room | 4.000 | 4.000 | 4.000 | 4.000 |
| Receptie cultuurhuis | 35.000 | 35.000 | 35.000 | 35.000 |
| Consultatiebureau's | 0 | 60.000 | 60.000 | 60.000 |
| Maatschappelijk vastgoed bibliotheek | 0 | 37.000 | 37.000 | 107.000 |
| Hondenbelasting | 60.000 | 60.000 | 60.000 | 60.000 |
| Markten kostendekkend maken | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Huivesting onderwijs | 0 | 13.000 | 22.000 | 23.000 |
| Verkeers- en vervoerplan | 181.000 | 183.000 | 376.000 | 225.000 |
| Ambtswoning | 0 | 13.000 | 13.000 | 13.000 |
| 651.000 | 955.000 | 1.191.000 | 1.099.000 |
Daarnaast is bij de begroting 2020-2023 nog een aantal aanvullende bezuinigingen opgenomen:
| Omgevingswet | 300.000 | 300.000 | 100.000 | 100.000 |
| Energietransitie | 130.000 | 300.000 | 300.000 | 300.000 |
| Onderhoud vastgoed | 0 | 580.000 | 290.000 | 145.000 |
| Belastingsamenwerking | 180.000 | 180.000 | 180.000 | 180.000 |
| Ambtswoning | 17.000 | 17.000 | 17.000 | 17.000 |
| Straatverlichting | 200.000 | 150.000 | 150.000 | 150.000 |
| Inkoop | 100.000 | 100.000 | 100.000 | 100.000 |
| Overige inkomesnten | 45.000 | 45.000 | 45.000 | 45.000 |
| 972.000 | 1.672.000 | 1.182.000 | 1.037.000 |
Dit overzicht laat zien dat er niet zomaar aan de OZB knop wordt gedraaid. Er is de afgelopen jaren ook sprake geweest van forse bezuinigingen. In totaal rond de 10 miljoen als je bedragen uit verschillende jaren bij elkaar op telt. Natuurlijk zijn niet alle bezuinigingen volledi gerealiseerd, maar een blik op de jaarrekeningen leert dat dit om enkele tienduizenden euro's van bovengenoemde begrotingen gaat die niet gerealiseerd zijn.
Naast deze ombuigingen heeft de SGP voortdurend gehamerd op goed financieel beheer. Zo steunden wij de raadsvoorstellen voor het openhouden van alle zwembaden (extra lasten voor de gemeente) en de sportaccommodaties niet. Een meerderheid ging daar echter wel in mee. Dit was trouwens aa de orde in de maand voor de verkiezingen van 2018, maar dat volstrekt terzijde.
Overigens zijn er tussendoor ook forse verbeteringen gedaan, door realistischer te begroten. Zo zijn de kosten voor het gemeentekantoor netjes in de begroting verwerkt in plaats van deze te dekken vanuit evt. toekomstige opbrengsten van grondverkopen.
In deel 3: "het verhaal achter de cijfers" delen wij onze overwegingen met betrekking de uiteindelijke stemming t.a.v. de begroting 2020-2023 en onze opvattingen over de OZB verhoging.
* Bron: jaarrekening 2015, jaarrekening 2016, kadernota 2017-2021, 2018-2022, 2019-2023, en 2020-2023 en begroting 2017-2021, 2018-2022, 2019-2023 en 2020-2023. Te raadplegen in het online gemeente archief.