31 juli 2025
Meer en beter groen? Ja! Extra regels? Nee!
Goenbeleid, hoofdgroenstructuur en bomenverordening
De gemeente Utrechtse Heuvelrug stelt voor het eerst een groenbeleid vast. Daarin staat bijv. het doel van een toename van de kroonbedekking (bladerdek breedte van bomen) met 2%. Met een hoofdgroenstructuur die het oude groen structuurplan vervangt. Hierin staan de waardevolle groene en ecologische verbindingen op een kaart ingetekend. Daarnaast wordt een nieuwe bomenverordening voorgesteld met een strengere vergunningsplicht.
Oordeel SGP
De schepping verdient terecht onze aandacht en zorg. Meer en vooral ook beter groen past daar bij. Zeker in een tijd van klimaatverandering, ook of vooral in de bebouwde kom waar het hitte eiland effect zirch voordoet. Voldoende koelte plekken tegen de hitte voor onze ouderen zijn nodig. We willen dus zeker groen doen. Aan de andere kant willen we wel daadwerkelijk slimme maatregelen nemen en niet zomaar wat doen. Helaas is het voorgestelde groenbeleid en de aanpassing van de bomenverordening niet altijd gebaseerd op feiten, maar soms op basis van gevoel, het komt deels voort uit nogal ambitieus denken en te snel willen gaan, is soms onnodig duur en is niet perse het meest doelmatig. De onderbouwing van dit standpunt is al volgt:
Niet gebaseerd op feiten
Voorbeeld 1: er zijn geen gegevens bekend over vermindering van de soortenrijkdom binnen de bebouwde kom. Wel wordt gesteld dat het slechter gaat. Hoeveel slechter en waar precies dat dan het geval is, het blijft gissen.
Voorbeeld 2: de kwaliteit van het groen in iedere wijk is ook niet in beeld. Het is bekend hoe groen het is maar de kwaliteit is niet in beeld.
Voorbeeld 3: er zijn geen gegevens bekend over de hoeveelheid bomen op particulier terrein, in de openbare ruimte en in het buitengebied die er gekapt of juist aangeplant zijn sinds het nieuwe bomenbeleid 2013. Toch vindt het college dat de bomenverordening op de schop moet. En de feiten of een objectieve onderbouwing dan? In geen velden of wegen te bekennen.
Gebasseerd op gevoel
Er staat letterlijk in het voorstel dat we op basis van het gevoel, van mensen die een enquete over bomen in vullen en groene groepen (die dus betrokken zijn op het onderwerp) het beleid baseren.
Te ambitieus en te snel willen gaan
- Te snel: als argument voor het doel van toenemen van de kroonbedekking wordt de Europese natuurherstelweet genoemd. Maar de Europese wetgeving moet nog worden omgezet in een Natuurplan voor Nederland. We lopen dus voor de troepen uit. Misschien voldoet de hoeveelheid kroonbedekking in onze gemeente al. De norm moet zijn groenste gemeente volgend uit de ambitie van het raadsprogramma.. En niet boomkroonbedekking vanwege natuurherstel want dat is geen doelstelling van de raad.
- Dan de ambitie. De groenste gemeente van Nederland. In sommige lijsten staan we al op 2 gaf het college aan. Dus we hebben de ambitie al zo goed als gehaald. Als het gaat over welke groennorm we hanteren duikt het college weg in een memo waarin allerlei statistische ruis wordt opgeroepen omdat perse een groennorm gehanteerd moet worden die nog veel werk geeft. Terwijl dat toch juist mooi is dat je een ambitie uit het raadsprogramma al vrijwel gehaald hebt zonder dat je daar extra werk voor moet gaan doen? Het is niet zo dat het college anders niets meer te doen heeft zou je denken. Maar misschien vergis ik me daarin.
Onnodig duur en niet het meest doelmatig
Onnodig duur: het is als de omstandigheden gelijk blijven dus zonder valwinden etc. de verwachting dat 2%-punt stijging te behalen is met scenario basis. Scenario plus (nog meer doen) is dus niet nodig vanuit deze doelstelling en onnodig. Wij zijn daarom voor scenario basis.
De vraag is: hoeveel bomen gaat de nieuwe bomenverordening bewaren voor kap. Dit heb ik technisch nagevraagd. We gaan net als het college uit van een stijging van 50% aan kapaanvragen. Het aantal aanvragen van de afgelopen 2 jaar is 180. Incl. groei dus 270 te verwachten aanvragen. Een aanvraag gaat gemiddeld over 4,2 bomen. Het weigeringspercentage is 12% waarvan we aannemen dat dit in de toekomst ook zo is. Dan komen we uit op (90*4,2)*0,12=45,4 extra bomen die niet gekapt mogen worden per jaar. De nieuwe bomenverordening kost ons per saldo €102.900. Dat is €2.267 per boom! Een volwassen eik met stamomtrek van 30cm kopen en planten is al snel de helft goedkoper. Jonge bomen of bepaalde andere soorten zijn nog vele malen goedkoper
Eindconclusie
Wat vervolgens te doen met het raadsvoorstel? We dienden 2 amendementen in om de bomenverordening aan te passen naar hoe het nu ook is en geven dan het groenbeleid het voordeel van de twijfel met als randvoorwaarden:
- Betaal dit niet door een greep uit de reserve of door tekorten op te laten lopen. Wat ons betreft betalen we dit uit het duurzaamheidsbudget.
- En we moeten een manier gaan vinden om te monitoren of we daadwerkelijk onze doelen halen gebaseerd op feiten en realistische normen.
Omdat de amendementen voor de bomenverordening niet zijn aangenomen hebben we voor het groenbeleid en hoofdgroenstructuurplan gestemd maar tegen de nieuwe bomenverording. Meer en beter groen? Ja! Extra regels? Nee!